รวมจุดทิ้งขยะอิเล็กทรอนิกส์ (E-Waste) ใกล้บ้าน พร้อมวิธีจัดการก่อนทิ้งง่ายๆ ที่คุณก็ทำได้

เคยไหม? ที่มีโทรศัพท์มือถือเครื่องเก่าเก็บไว้ในลิ้นชัก, คอมพิวเตอร์ที่พังแล้ววางทิ้งไว้มุมห้อง, หรือสายชาร์จที่เลิกใช้งานแล้วกองรวมกันจนไม่รู้จะเอาไปทิ้งที่ไหนดี อุปกรณ์เหล่านี้เรียกว่า "ขยะอิเล็กทรอนิกส์" หรือ E-Waste ซึ่งไม่สามารถทิ้งรวมกับขยะทั่วไปได้ เพราะมีสารอันตรายที่อาจปนเปื้อนสู่สิ่งแวดล้อม และยังมีชิ้นส่วนโลหะมีค่าที่สามารถนำกลับไปรีไซเคิลได้อีกด้วย

บทความนี้จะช่วยคุณจัดการขยะ E-Waste ในมืออย่างถูกวิธี ตั้งแต่การเตรียมอุปกรณ์ก่อนทิ้ง ไปจนถึงรวบรวมจุดรับทิ้งทั่วประเทศที่สะดวกและใกล้บ้านคุณ

ขยะอิเล็กทรอนิกส์ (E-Waste) คืออะไร?

ขยะอิเล็กทรอนิกส์ คือ ผลิตภัณฑ์เครื่องใช้ไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ที่เสีย หมดอายุการใช้งาน หรือไม่เป็นที่ต้องการแล้ว ตัวอย่างที่พบบ่อยได้แก่:

อุปกรณ์สื่อสาร: โทรศัพท์มือถือ, แท็บเล็ต, โทรศัพท์บ้าน

อุปกรณ์คอมพิวเตอร์: คอมพิวเตอร์ตั้งโต๊ะ (PC), แล็ปท็อป, จอภาพ, เมาส์, คีย์บอร์ด, เครื่องพิมพ์, สายชาร์จ, พาวเวอร์แบงค์

เครื่องใช้ไฟฟ้าขนาดเล็ก: เตารีด, ไดร์เป่าผม, วิทยุ, เครื่องเล่นเพลง

อุปกรณ์เสริม: หูฟัง, แบตเตอรี่มือถือ, ถ่านไฟฉาย

 

ทำไมต้องทิ้ง E-Waste ให้ถูกวิธี?

 

ลดสารพิษปนเปื้อน: E-Waste มีส่วนประกอบของสารอันตราย เช่น ตะกั่ว, ปรอท, แคดเมียม หากกำจัดไม่ถูกวิธี สารเหล่านี้อาจรั่วไหลลงสู่ดินและแหล่งน้ำ ส่งผลกระทบต่อระบบนิเวศและสุขภาพของมนุษย์ในระยะยาว

นำทรัพยากรกลับมาใช้ใหม่: ในแผงวงจรของอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์มีโลหะมีค่า เช่น ทองคำ, เงิน, ทองแดง การรีไซเคิลอย่างถูกวิธีจะช่วยสกัดโลหะเหล่านี้กลับมาใช้ใหม่ ลดการทำเหมืองและประหยัดพลังงาน

ปกป้องข้อมูลส่วนบุคคล: อุปกรณ์อย่างโทรศัพท์และคอมพิวเตอร์มีข้อมูลส่วนตัว หากทิ้งไม่ระวังอาจถูกผู้ไม่หวังดีเข้าถึงข้อมูลได้

Checklist: 3 ขั้นตอนง่ายๆ จัดการ E-Waste ก่อนนำไปทิ้ง

ก่อนนำขยะอิเล็กทรอนิกส์ไปส่งที่จุดรับทิ้ง ควรเตรียมอุปกรณ์ของคุณให้พร้อม เพื่อความปลอดภัยของข้อมูลและง่ายต่อการจัดการ

1. สำรองและลบข้อมูลส่วนตัว (สำคัญที่สุด!)

โทรศัพท์มือถือ/แท็บเล็ต:

สำรองข้อมูล (Backup) ที่สำคัญ เช่น รูปภาพ, รายชื่อผู้ติดต่อ ไปยัง Cloud (iCloud, Google Drive) หรือคอมพิวเตอร์

ลงชื่อออกจากบัญชีทั้งหมด (Apple ID, Google Account, Facebook, LINE)

ทำการ "รีเซ็ตค่าโรงงาน" (Factory Reset) เพื่อลบข้อมูลทั้งหมดในเครื่อง

ถอดซิมการ์ด (SIM Card) และเมมโมรี่การ์ด (SD Card) ออกเสมอ

คอมพิวเตอร์/แล็ปท็อป:

สำรองไฟล์งานและข้อมูลสำคัญไปยังฮาร์ดดิสก์ภายนอกหรือบริการ Cloud

ฟอร์แมต (Format) ฮาร์ดไดรฟ์เพื่อลบข้อมูลทั้งหมด

2. แยกส่วนประกอบที่ถอดได้

หากเป็นไปได้ ให้ถอดแบตเตอรี่ออกจากตัวเครื่อง เช่น แบตเตอรี่แล็ปท็อป, แบตเตอรี่โทรศัพท์รุ่นเก่า

แยกตลับหมึกออกจากเครื่องพิมพ์

รวบรวมอุปกรณ์เสริม เช่น สายชาร์จ, หูฟัง ไว้ในถุงเดียวกัน

3. เก็บในที่แห้งและมิดชิด

เก็บขยะ E-Waste ทั้งหมดไว้ในกล่องหรือถุงที่ไม่เปียกชื้น เพื่อป้องกันการรั่วไหลของสารเคมี


ไม่ควรงัดแงะหรือทำให้อุปกรณ์แตกหัก เพราะอาจทำให้สารอันตรายฟุ้งกระจายออกมาได้

รวมพิกัด! จุดรับทิ้งขยะอิเล็กทรอนิกส์ (E-Waste) ทั่วไทย

ปัจจุบันมีหน่วยงานทั้งภาครัฐและเอกชนหลายแห่งที่จัดตั้งจุดรับทิ้ง E-Waste เพื่อนำไปกำจัดและรีไซเคิลอย่างถูกวิธี คุณสามารถเลือกใช้บริการได้ตามความสะดวก ดังนี้

1. ผู้ให้บริการเครือข่ายมือถือ

เป็นจุดที่สะดวกและเข้าถึงง่ายที่สุดสำหรับอุปกรณ์สื่อสารขนาดเล็ก AIS: นำไปทิ้งได้ที่ AIS Shop, ศูนย์บริการ Serenade, และร้าน Telewiz บางสาขาทั่วประเทศ มองหากล่องรับทิ้ง E-Waste ของโครงการ "คนไทยไร้ E-Waste" TRUE: นำไปทิ้งได้ที่ True Shop และ TrueSphere ทุกสาขาทั่วประเทศ NT (TOT เดิม): มีจุดรับทิ้งที่ศูนย์บริการลูกค้า NT บางสาขา คำแนะนำ: ควรตรวจสอบกับสาขาใกล้บ้านอีกครั้ง เนื่องจากบางสาขาอาจไม่มีจุดบริการ  

2. ไปรษณีย์ไทย

โครงการ "ฝากทิ้ง E-Waste กับไปรษณีย์": คุณสามารถรวบรวมขยะอิเล็กทรอนิกส์ขนาดเล็ก (เช่น มือถือ, สายชาร์จ, พาวเวอร์แบงค์) ใส่กล่องและนำไป "ฝากทิ้ง" ได้ฟรีที่ทำการไปรษณีย์ทั่วประเทศ โดยไม่ต้องเสียค่าใช้จ่ายในการจัดส่ง  

3. หน่วยงานภาครัฐ

กรุงเทพมหานคร: มีจุดรับทิ้งตามสำนักงานเขต, ศาลาว่าการกรุงเทพมหานคร และมี "รถขยะ E-Waste" แบบเคลื่อนที่ที่หมุนเวียนไปตามจุดต่างๆ (ตรวจสอบตารางเดินรถได้จากเว็บไซต์ของสำนักสิ่งแวดล้อม กทม.) กรมควบคุมมลพิษ และสำนักงานสิ่งแวดล้อมภาค: มักมีจุดรับทิ้งภายในอาคารสำนักงาน  

4. ห้างสรรพสินค้าและร้านค้า

ศูนย์การค้าเครือเซ็นทรัล: มีจุด Drive-Thru และจุดรับ E-Waste ในศูนย์การค้าเซ็นทรัลหลายสาขา Tesco Lotus / Lotus's: บางสาขามีจุดรับขยะอันตรายและ E-Waste ตั้งอยู่บริเวณลานจอดรถหรือจุดบริการลูกค้า ร้านค้าอื่นๆ: ร้านขายอุปกรณ์ไอทีหรือเครื่องใช้ไฟฟ้าขนาดใหญ่บางแห่งอาจมีโครงการรับคืนสินค้าเก่าเมื่อซื้อสินค้าใหม่ (Trade-in) การสละเวลาจัดการและนำขยะอิเล็กทรอนิกส์ไปทิ้งในจุดที่เหมาะสม ไม่เพียงแต่จะช่วยลดมลพิษและปกป้องสิ่งแวดล้อม แต่ยังเป็นการนำทรัพยากรกลับมาหมุนเวียนใช้ให้เกิดประโยชน์สูงสุดอีกด้วย มาช่วยกันสร้างโลกที่น่าอยู่ขึ้นด้วยมือของเรากันเถอะ